Bij het overlijden van Lily van den Bergh (1938-2018)

Spui Amsterdam

Vrijdagmiddag 4 januari 2019 is er de zoveelste Wake van Vrouwen in het Zwart Amsterdam. Bij het Lieverdje op het Spui van 12:45 tot 13:45 uur.

Deze keer staan wij er voor het eerst zonder Lily van den Bergh. Zij is 29 december overleden.

Hieronder de tekst uitgesproken door oud-NPK-bestuurslid Kees Wagtendonk tijdens de rouwbijeenkomst op Zorgvlied in Amsterdam, 4 januari 2019:

Lieve Sanne, je hebt mij gevraagd een paar woorden te spreken.

Ik doe dat mede namens de activisten van het Nederlands Palestina Komitee, waarmee Lily sinds jaar en dag een uitstekende verstandhouding onderhield.

Wij zijn compleet van slag door Lily’s dood. Wij allen hadden haar nog graag enige jaren bij ons gehad om het belangrijke werk van Vrouwen in het Zwart tegen de bezetting en voor gelijke rechten te helpen voortzetten.

Vrouwen in het Zwart is omstreeks 1990 door Palestijnse en joodse Israeli’s in Israel opgezet. Lily vertelde mij nog onlangs hoe zwaar zij daaraan tilde toen zij zo’n 15 jaar geleden voor de vraag stond om het werk van haar voorgangster, Anneke Jos Mouthaan, over te nemen. Dat heeft zij met verve gedaan.

Lily heeft dit werk sterk uitgebreid zoals het ook elders in de wereld is gegroeid. In Nederland gaat het nu om zes plaatsen waar maandelijks op de eerste vrijdag van de maand wakes plaatsvinden.

Lily stelde voor dat doel elke maand een nieuwsbrief op. Geen geringe opgave. Dat betekende vaak nachten lang werk, zeker tegen de tijd dat de tekst de deur uit moest om de activisten tijdig op te roepen. Als wij dan op de eerste vrijdag van de maand bij het Lieverdje op het Spui in Amsterdam achter de spandoeken stonden, hoorden wij van haar dat zij nauwelijks geslapen had.

Lily schreef altijd krachtige teksten. De nieuwsbrief gaf elke maand weer de urgentie en de noodzaak voor de wake aan. Ook wist zij de pers en overheid met de neus op de feiten te drukken met haar befaamde scherpe pen tegen onrecht.

Tijdens de wake deelde zij flyers uit en ging in gesprek met voorbijgangers. Daar waren naast positief geïnteresseerden ook tegenstanders bij. Lily verzuchtte wel eens, achteraf in het café: “Ook als wij er maar eentje hebben kunnen overtuigen, is dat een succes.”

Er werden door buitenlandse toeristen vaak foto’s gemaakt van de wake en speciaal ook van het Lieverdje dat wij van een Palestijnse vlag voorzagen. De pers kwam een enkele keer langs, maar besteedde ondanks beloften in de regel geen aandacht aan de wake en de boodschap die daarbij werd uitgedragen.

Lily was erg geïnspireerd door menselijke plan van de prominente Palestijnse wetenschapper Salman Abu Sitta om tot een oplossing van het Israelisch-Palestijnse conflict te komen. Het klikte overduidelijk tussen hen.

Daarbij bestreed Lily de apartheidspolitiek van Israel hardgrondig. De BDS-beweging kon dan ook op haar warme steun rekenen. Deze is in 2005 opgezet door ruim 100 Palestijnse NGO’s, naar analogie van de wereldwijde strijd tegen Apartheid Zuid-Afrika. Middels Boycot, Desinvesteren en Sancties wordt geijverd voor beëindiging van de bezetting, terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen en gelijkheid en gelijkberechtiging tussen joodse Israeli’s en Palestijnen.

Wij allen zullen Lily in de strijd zeer gaan missen.

Ook op dit terrein heeft zij een inspirerende nalatenschap.

Wij hopen dat Vrouwen in het Zwart de strijd in haar nagedachtenis zal voortzetten.

Lieve Sanne, jij en jouw kinderen kunnen trots zijn op zo’n moeder en oma.

Heel veel sterkte bij de verwerking van de dood van ons aller vriendin Lily.

Het Parool memoreerde Lily van den Bergh aldus op 11 januari 2019.